Veli Eliaçık-ZİRAİ İLAÇ SATIŞLARINDA REÇETELİ DÖNEM BAŞLIYOR

ZİRAİ İLAÇ SATIŞLARINDA REÇETELİ DÖNEM BAŞLIYOR


Zirai ilaç satışlarında reçeteli dönem başlıyor içinde bulunduğumuz süreç içerisinde tarımın vazgeçilmez bir parçası olan zirai ilaçların reçete ile satışına yönelik 6968 sayılı zirai mücadele ve zirai karantina kanununa dayanılarak bir yönetmelik hazırlanmaktadır. Ziraat mühendisleri odası, bitki koruma ürünlerinin doğru ve etkin biçimde kullanılmasıyla bir taraftan hastalık ve zararlıların olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması, böylece ürün verim ve kalitesinin korunması; diğer taraftan insan – hayvan – bitki ve çevre sağlığı üzerindeki risklerinin yönetilmesi konusunun, birikim ve deneyim gerektiren önemli bir mühendislik hizmeti alanı olduğunu yıllardır savunmaktayız. Beşeri ilaç sektöründe yıllardır uygulanmakta olan bu sistemin zirai ilaçların satışında da iznelenebilir ve çiftlikten sofraya kayıt altında bir üretim modeli benimsemekte ve desteklemekteyiz. Reçeteli satış yapılması konusunda yıllardır dile getirdiğimiz ve geç kalınmış bir uygulama olduğunu da belirtmek isteriz. Bu nedenle bitki koruma ürünlerinin reçeteli satışı da, denetimli ortamlarda ilaç tavsiyesi – satışı – kullanımı ve geriye izlenebilirlik sistemlerinin kurulabilmesi açısından gerekli, yararlı ve zorunlu bir uygulama olarak değerlendirerek destekliyoruz. Halen taslak halinde olan ve geçtiğimiz günlerde tarım ve köyişleri bakanlı sayın m.mehdi eker tarafından açıklanan tarım ilaçlarının reçeteyle satışı uygulaması 2009 yılında başlatılacak ifadesi bu konudaki eksikliğin giderileceği ümidine sevketmiştir. Hncak mevcut taslağın incelendiğinde gerek meslek mensuplarının gerekse de çiftçilerin büyük karmaşa yaşayacağını görmekteyiz. halen meslek dışı kişilerin alışıla gelen usullerle satış ve tavsiyede bulunduğu yeterli denetim ve kontrolün yapılmadığı zirai ilaç sektöründe mevcut taslak yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle beraber karmaşa daha artacağı kanaati ve endişesi taşımaktayız. Öngörülen düzenlemeyle zirai ilaç bayileri sadece satış yapabilecektir. Çiftçimiz zirai ilaç talebi olduğunda öncelikle hastalığın teşhis edilmesi, doğru etkin maddenin belirlenmesi ve teknik talimata uygun olan zirai ilacın bir reçeteye bağlanmasına müteakip zirai ilaç bayisinden ilacını temin etmesi sistemi getirilmektedir. Buda tarımda yeni bir dönemin başlangıcı demektir. Tarımsal yayım ve danışmanlık sisteminin uygulanması hayata geçirilmesi anlamına gelmektedir. Bitkisel üretimde hastalıklar, zararlılar ve yabancı otlar üründe % 65’e varan bir kayba neden olmaktadır. İstatistiklere göre dünyada bu şekilde oluşan ürün kaybı 23 milyon ton olup 150 milyon insanın bir yıllık ihtiyacı kadardır. Bu nedenle tarımda hastalık, zararlı ve yabancı otlara karşı zirai mücadele bir zorunluluktur. Ancak bu uygulamayı yaparken gerek yasal düzenlemeler gerekse de kontrol ve denetimlerinde yeterli yapılması gerekmektedir. Fiziksel olarak ülkemizde ve ilimizde çok sayıda küçük üreticinin, küçük ortalama işletme genişliği esasında, parçalı bitkisel üretim alanlarında faaliyet gösterdiği bir tarım yapısı özelliği göstermektedir. Bu yapı içinde kitlesel pazara üretim yapan ve yüksek katma değer üreten işletmeler yanında, öz tüketim için ya da yerel pazarlara yönelik düşük katma değerle üretim yapan hane halkları da bulunmaktadır. Bitki koruma ürünlerinin reçeteli satış usul ve esaslarını düzenleyen bir yönetmeliğin, yukarıda temel özellikleri belirtilen tüm bu yapı ile uyumlu olan ve işleyebilecek bir sistem kurgulaması gerekmektedir. aksi takdirde, pilot uygulama olmaksızın, doğrudan tüm yurtta uygulanma iddiası taşıyan bu yönetmelik varolan görev ve yetki karmaşasına yenilerini ekleyecek, sistem tıkanacak ve çoğu kez görüldüğü gibi ölü doğan bir düzenleme, ülkemizin bu alandaki hedefini daha da geriye atacaktır. Bu çerçevede taslağın, 1- Türkiye‘nin farklı bölgelerinde farklı işleyen tarım sistemini göz önüne alıp değerlendirebilen bir esnekliğe sahip olması, 2-Üretici – zirai mücadele bayii – tarım danışmanı ilişkilerini sağlam bir temele oturtması, 3-Meslek mensupları arasında öğrenimleri ve yasal düzenlemelerden doğan görev ve yetki farklılıklarını gözetmesi, 4-Kamu çalışanı ve özel sektör çalışanı ziraat mühendislerinin görev ve yetki alanlarının sınırlarını net olarak belirtmesi, 5-Çağdaş denetim sistemlerine açık bir düzenleme kurması gerekmektedir. Ayrıca taslağın, hukuki düzenlemeler hiyerarşisinde kendisinden üstte bulunan yasa ve tüzüklere aykırı bir içeriğe sahip olmaması, alanı düzenleyen diğer yönetmeliklerle çelişik hükümlerinin de giderilmesi gerekmektedir. Fevzi Çiçek zmo malatya il temsilcisi.